Κονδυλώματα

Τα κονδυλώματα είναι το συχνότερο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και εμφανίζονται ως μαλθακές διογκώσεις του δέρματος και των βλεννογόνων των γεννητικών οργάνων, του πρωκτού αλλά και της στοματικής κοιλότητας.

Έως τώρα έχουν αναγνωριστεί πάνω από 150 στελέχη του ιού HPV (Human Papiloma Virus – ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων) που προσβάλλουν τον άνθρωπο. Μόλις 40 εξ αυτών είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενα και ελάχιστα προκαλούν κονδυλώματα.

Τα κονδυλώματα είναι ιδιαίτερα μεταδοτικά, επιμολύνοντας εξίσου και τα δύο φύλα και μπορεί να προκαλέσουν εξελκώσεις με ακόλουθη αιμορραγία. Επιπλέον η διόγκωση τους οδηγεί σε ψυχολογικά προβλήματα, σε δυσπλασίες και δυστυχώς, κάποια από αυτά σε καρκίνο της προσβεβλημένης περιοχής.

Η εξάχνωση των κονδυλωμάτων με χρήση LASER αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη μέθοδο αντιμετώπισης με άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, ταχεία επούλωση και ελαχιστοποιημένη πιθανότητα υποτροπής.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η έγκαιρη αντιμετώπιση οδηγεί σε δραματική μείωση, τόσο της πιθανότητας καρκινογένεσης, όσο και της πιθανότητας υποτροπής.

Τα δερματικά κονδυλώματα οφείλονται σε στελέχη του ιού HPV χαμηλού κινδύνου (κατά 90% στα στελέχη 6 και 11), δηλαδή σε στελέχη που δεν είναι καρκινογόνα.  Ωστόσο, ενδέχεται να συνυπάρχουν στελέχη HPV υψηλού κινδύνου (όπως τα 16, 18, 31, 33 και 45), τα οποία, όταν τα κονδυλώματα δεν λαμβάνουν θεραπεία, μεταφέρονται στην περιοχή της ουρήθρας, του πρωκτού, του αιδοίου, του κόλπου και του στοματοφάρυγγα και προκαλούν δυσπλασία καθώς και καρκίνο.

Η διάγνωση για τα κονδυλώματα πρέπει να είναι έγκαιρη και η θεραπεία άμεση και αποτελεσματική. Η μορφή των κονδυλωμάτων ποικίλλει, καθώς συναντούμε έξι μορφολογικούς τύπους:

• Μικρού και λείου λόφου (έχει το χρώμα της επιδερμίδας)
• Μικρού κουνουπιδιού (με ανοικτό ή σκούρο χρώμα)
• Επίπεδη (ως σκουρόχρωμη κηλίδα)
• Υπερκερατωσική (με ανάγλυφη και τραχιά  επιφάνεια)
• Με μίσχο (δίκην θηλώματος, συνήθως σκουρόχρωμη)
• Νηματοειδής (δίκην θυσάνου, συνήθως ανοιχτόχρωμη)

Τα κονδυλώματα στους άντρες προσβάλλουν την ουρήθρα, το πέος, το όσχεο, το εφήβαιο (δερματική περιοχή άνωθεν των γεννητικών οργάνων), την περιοχή του πρωκτού, το περίνεο, τους βουβώνες και το άνω μέρος των μηρών. Αντίστοιχα, στις γυναίκες εντοπίζονται στα χείλη του αιδοίου, στα τοιχώματα του κόλπου, το εφήβαιο, το περίνεο, την περιπρωκτική και βουβωνική περιοχή. Τις περισσότερες φορές, δεν είναι άμεσα ορατά, καθώς βρίσκονται ανάμεσα στις πτυχώσεις του δέρματος ή καλύπτονται από την τριχοφυΐα της περιοχής.

Όσο η θεραπεία των κονδυλωμάτων καθυστερεί ή αναβάλλεται, μπορεί να σχηματιστούν εκτεταμένες βλάβες που φράσσουν την ουρήθρα ή τον κόλπο, καθιστώντας επώδυνη την ούρηση αλλά και τη σεξουαλική επαφή. Καθώς μεταδίδονται και διά του στόματος, προσβάλλουν – αν και σπανιότερα – τα χείλη, τη γλώσσα, τη στοματική κοιλότητα, τον ουρανίσκο και τον φάρυγγα.  Οι βλάβες που προκαλούν τα δερματικά κονδυλώματα, μπορεί να είναι:

• λανθάνουσες (δεν είναι ορατές και ανιχνεύονται μόνο με ταυτοποίηση PCR με τη λήψη δείγματος ιστού).
• κλινικές (ορατές με γυμνό μάτι),
• υποκλινικές (διακρίνονται μόνο με μεγεθυντικό φακό) ή

Τις περισσότερες φορές, τα κονδυλώματα δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Σπάνια, ο ασθενής αναφέρει άλγος, αίσθημα κνησμού ή καύσου, ενώ ακόμα σπανιότερα αιμορραγούν, με αποτέλεσμα τα κονδυλώματα να εξαπλώνονται ταχύτερα στις γύρω περιοχές.

Ο ιός εισέρχεται στο δέρμα και στους βλεννογόνους μέσα από μικροσκοπικές αμυχές που προκαλούνται στη γεννητική και περιγεννητική περιοχή κατά την σεξουαλική δραστηριότητα. Η συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου για τη μετάδοση του ιού.

Επίσης, ο χρόνος επώασης του ιού είναι μακρύς και διατηρείται σε λανθάνουσα κατάσταση για αρκετό διάστημα – ακόμη και χρόνια – πριν την ορατή εμφάνιση του. Αυτό καθιστά δύσκολο τον εντοπισμό του ερωτικού συντρόφου που ευθύνεται για τη μετάδοση.

Καθοριστικό ρόλο παίζει και το αμυντικό σύστημα του οργανισμού. Σε περίπτωση ανίσχυρου ανοσοποιητικού συστήματος, ύπαρξης αυτοάνοσου νοσήματος ή / και λήψης κάποιας ανοσοκατασταλτικής ή ανοσοτροποποιητικής αγωγής, οι πιθανότητες λοίμωξης, εμφάνισης των κονδυλωμάτων, αλλά και μετέπειτα αναζωπύρωσης της λοίμωξης πολλαπλασιάζονται.

Επιπλέον, επιβαρυντικοί παράγοντες αποτελούν οι μικροτραυματισμοί που ενδέχεται να προκληθούν από το ξύρισμα ή την αποτρίχωση της γεννητικής περιοχής, αλλά και η συνύπαρξη άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως ο έρπης των γεννητικών οργάνων και η μολυσματική τέρμινθος.

Τέλος, για τα κονδυλώματα  και την εμφάνισή τους έχουν ενοχοποιηθεί και το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών, καθώς και η μη χρησιμοποίηση προφυλακτικού.

Η πρόληψη για τα κονδυλώματα αποτελεί την καλύτερη ασπίδα για την υγεία. Πρακτικές που μπορούν να κρατήσουν μακριά τον κίνδυνο των κονδυλωμάτων είναι:

• η χρήση προφυλακτικού σε κάθε επαφή που περιορίζει τον κίνδυνο της μόλυνσης

• προσοχή κατά το ξύρισμα και την αποτρίχωση των περιγεννητικών περιοχών, ώστε να αποφευχθούν μικροτραυματισμοί του δέρματος

• η αυτοεξέταση και η αυτοψηλάφηση για ανίχνευση καινούργιων δερματικών βλαβών.

• η εξέταση με ψηλάφηση των συντρόφων πριν τη σεξουαλική επαφή, σε περίπτωση συχνής εναλλαγής συντρόφων.

Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση, η οποία θα πρέπει να αποτελεί μέρος του καθιερωμένου ετήσιου τσεκ-απ υγείας, σε σεξουαλικώς ενεργά άτομα. Η εξέταση είναι ανώδυνη και χάρη στην επιστημονική κατάρτιση και τη χρήση ειδικών φακών και οργάνων, φέρνει στο φως ακόμα και τις βλάβες που δεν είναι ορατές με γυμνό οφθαλμό. 

Οι γυναίκες, θα πρέπει εκτός από το ετήσιο Τεστ ΠΑΠ, να κάνουν και HPV Test με τη μέθοδο PCR, ώστε να ανιχνευτεί άμεσα η μόλυνση από τον ιό HPV και ειδικότερα, να εντοπιστεί το στέλεχος του ιού που ευθύνεται για αυτή.

Σύμφωνα με οδηγία των Αμερικανικών Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, ο εμβολιασμός συστήνεται για αγόρια και κορίτσια ηλικίας 12 έως 25 ετών, χωρίς ωστόσο να αποκλείονται οι μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.

Όμως, αξίζει να τονιστεί ότι, ο εμβολιασμός προσφέρει ανοσία απέναντι στα εννέα από τα πιο συχνά στελέχη του ιού. 

Η πλέον προηγμένη και ασφαλής μέθοδος εξάλειψης των κονδυλωμάτων διενεργείται με εφαρμογή LASER CO2. Η χειρουργική επέμβαση για τα κονδυλώματα γίνεται με τη χρήση ειδικού τοπικού αναισθητικού, είναι ανώδυνη, αναίμακτη, και χωρίς ουλές. Ο χρόνος αποθεραπείας και επούλωσης του δέρματος είναι σύντομος.

Μετά τη θεραπεία για τα κονδυλώματα, συστήνεται η συχνή επανεξέταση έτσι ώστε να εντοπιστούνι και να εξαλειφτούν τυχόν υπολειμματικές ή νέες βλάβες (οι οποίες στην αρχική εξέταση, επωάζονταν και δεν είχαν εκδηλωθεί).